Verwijderen asbest

Asbest is een natuurlijk mineraal met fijne vezels. Die zijn cancerogeen. Het inademen van de losse vezels kan o.a. leiden tot longkanker. Dat kan ook op (heel) lange termijn, vaak pas na 30 of 40 jaar na de blootstelling. Asbesthoudende producten zijn nog tot 1998 op de markt gebracht in meer dan 3500 bouwmaterialen, want asbest heeft ook wel kwaliteiten: brandwerend, sterk, vocht- en hittebestendig, …

Vaak komt asbest voor in een hechtgebonden vorm. Dan zijn de vezels gebonden met cement, bitumen, kunststof of lijm. Hieronder vallen bvb golfplaten, leien, onderdakplaten, … Zolang die producten nog in goede staat zijn is er weinig aan de hand. Maar boren, schuren, zagen, slijpen of elke handeling waarbij losse vezels kunnen ontstaan kun je maar beter vermijden. Het ontmossen van daken in asbestcementproducten is verboden, onder welke vorm dan ook. Een installatie zonne-energie op een asbestcementdak plaatsen kan ook niet.

Met losse asbest moeten we veel voorzichtiger zijn. Die komen we vaak tegen als leidingisolatie. Die zien er dan uit als een rond- of ovaalvormig gipsverband rond leidingen in (kruip)kelders, garages e.d. Asbestkoord in oude kachels is ook zo’n toepassing van losse asbestvezels.

Amiant is een andere naam voor asbest.

Omwille van de hittebestendigheid werd asbest ook gebruikt in brandwerende producten. Zelfs in brandwerende kledij zoals overalls en handschoenen.

De overheid wil naar een asbestveilig Vlaanderen tegen 2040. Vanuit de openbare Vlaamse afvalstoffenmaatschappij OVAM zijn er verschillende initiatieven opgezet om dat doel te bereiken.

Omdat er zoveel toepassingen bestaan, is het herkennen wat moeilijker. Golfplaten van voor 1998, vlakke kunstleien, zeker als ze geplaatst zijn in een ruitdekking of een onderdak dat eruit ziet als een grijsbruine plaat van ongeveer 3 mm maken een goede kans.

Er zijn gespecialiseerde laboratoria die snel een staal kunnen ontleden. Dat kost ongeveer 50 euro.

De lijst van die erkende laboratoria staat op deze site: www.werk.belgie.be

Zelf verwijderen binnenshuis: enkel hechtgebonden asbestproducten die niet beschadigd zijn. Het materiaal moet volledig intact zijn en er mogen geen asbestvezels zichtbaar zijn.

Buiten het gebouw: hechtgebonden asbest, zelfs beschadigd en met zichtbare vezels. Beschadigd asbest mag enkel zelf verwijderd worden als er niemand anders in de buurt is en het asbestproduct niet verder beschadigd raakt of vergruist.

Dichtingen, pakkingen, remvoeringen of gelijkaardige producten mag je ook zelf verwijderen.

Laat je het over aan een aannemer, dan moet hij wel een opleidingsattest “eenvoudige handelingen” hebben. Hij mag ook losgebonden asbesthoudende plaatmaterialen verwijderen indien dat op een eenvoudige wijze kan. Ook het opruimen van niet-zichtbare asbestverontreiniging in lokalen kan de aannemer verwijderen maar daar zijn wel wat voorwaarden aan verbonden, zoals een voorafgaande asbestinventaris, meldingen en uiteraard de nodige voorzorgen.

Los asbest zoals leidingisolatie mag enkel door een erkend asbestverwijderaar aangepakt worden. Dat lijstje staat hier: www.werk.belgie.be
De voorwaarden, werkwijze en voorzorgsmaatregelen zijn een stuk strenger.

Hulpmiddelen voor de verwijdering
Verzamel eerst de benodigde hulpmiddelen, voordat je de materialen gaat verwijderen.
De hulpmiddelen zijn:

• een aansluitend stofmasker beschermingsklasse FFP3
• wegwerpoverall en wegwerphandschoenen
• afspoelbare schoenen of laarzen
• een passende schroevendraaier en/of moersleutel, geen elektrisch materiaal
• een tuinslang die is aangesloten op een waterkraan
• dubbele plastic zakken
• doorschijnende asbestzakken
• aangepaste asbestfolie
• stevig plakband
• vochtige doeken

Het is niet verplicht maar wel aan te raden om de werf af te sluiten en ook duidelijk aan te geven dat het gaat om asbestverwijdering. Daar bestaan de nodige pictogrammen voor.

Werkwijze voor het verwijderen van geschroefde hechtgebonden asbesthoudende materialen buiten

• Verwittig de buren zodat die ramen en deuren gesloten kunnen houden en ventilatiesystemen uit kunnen schakelen
• Laat niemand onnodig op de werf toe, zeker geen minderjarigen
• Trek de speciale kleding, schoenen en handschoenen en beschermingsmasker aan
• Maak de materialen (met de tuinslang) goed nat, aan beide zijden. Eventueel insmeren met een klevende stof zoals bijvoorbeeld behangerslijm. Voer de werkzaamheden bij voorkeur uit als het regent
• Schroef de asbestelementen met de hand los
• Breek de elementen niet, gebruik aangepaste verpakkingen om ze in te pakken. Gooi geen onderdelen naar beneden maar draag de verpakte elementen naar de begane grond, gebruik daarbij loopfolies
• Hou asbestafval strikt gescheiden van het andere sloopafval
• Vouw loopfolies op en verpak ze zoals de rest van het asbestafval
• Maak binnenshuis elke mogelijk gecontamineerde ruimte schoon met water. Verpak ook de doeken en dweilen in plastic en voer ze mee af met het asbestafval
• Gebruik geen huishoudelijke stofzuiger. Asbestverwijderaars hebben gespecialiseerde toestellen met een industriële HEPA-filter
• Trek kleding, schoenen en handschoenen uit. Stop deze in een plastic zak of spoel de kleding, laarzen en handschoenen buiten af
• Zet als laatste het stofmasker af en verpak het mee met het afval
• Plak de zak(ken) dicht met het plakband en voer deze ook af als asbesthoudend afval

Zoals je kunt zien komt er wel één en ander bij kijken. Een reden te meer om dit door gespecialiseerd personeel te laten uitvoeren.

Asbest wordt niet opgehaald en mag nooit in de minicontainer aangeboden worden.
Heb je de werken zelf uitgevoerd, breng het verpakte asbestafval dan naar een recyclagepark. Bij sommige recyclageparken kun je ook de asbestverpakkingen kopen of krijgen.

Op het recyclagepark mag je per jaar en per gezin maar een beperkte hoeveelheid asbesthoudend afval binnenbrengen. Informeer daar eerst naar vooraleer je de werken zelf gaat uitvoeren. Richtwaarden: 200 kg of 1 m³ of 15 asbestcementplaten.
Asbestkoorden worden niet aanvaard in recyclageparken. Fixeer het koord met water of lijm, pak het dubbel in plastic in en lever ze in bij een geregistreerde asbestinzamelaar.

Die kun je vinden via de site van OVAM

Als de werken uitgevoerd zijn door de aannemer voert die het afval af naar een gecontroleerde stortplaats. Daarvoor moet de aannemer ook een identificatieformulier voor afvalstoffen opmaken. Vraag een kopie van het ondertekend document van de aannemer.

De internetpagina van OVAM die over asbest(cement) gaan staan hier:

Omgaan met asbest (vlaanderen.be)

Met wat doorklikken kom je dan op de volgende pagina’s

Asbest herkennen

Asbest in uw woning (vlaanderen.be)

ovam asbest’s albums | Flickr

Erkende laboratoria die kunnen uitmaken of het al dan niet om asbest(cement) gaat

Lijst laboratoria

Er is ook een subsidiëring voor het verwijderen van asbest onder de vorm van verpakkingsmateriaal (verplicht) dat aan een beperkte prijs wordt aangeboden.

Website van Ovam