Dakisolatie
Goede investering
Als je renoveert, begin dan met het isoleren van je dak. Het dak vormt immers de grootste verliespost van warmte en van geld.
Hoe werkt dakisolatie
Bij dakisolatie houdt het isolatiemateriaal in het dak de warmte tegen. Zonder isolatiemateriaal zou de warmte als gevolg van de warmtegeleiding door het dak naar de koude buitenlucht verdwijnen. Dankzij dakisolatie kost het minder energie om het huis te verwarmen, ook als de zolder of kamers direct onder het dak niet verwarmd zijn.
Welke materialen en hoe dik?
Let bij de keuze van het isolatiemateriaal zowel op de verwerkbaarheid als op de isolatiewaarde van het materiaal (aangeduid met R).
Streef naar minimaal de benoveer-norm
Het dak is onderdeel van de buitenschil. Zorg voor een goede isolatie met een U-waarde van 0,24 W/m², een K of een R-waarde van 4,2 m² K/W (4.5 voor de premieregeling!). Dat komt overeen met 10 tot 16 cm isolatie afhankelijk van het isolatiemateriaal.
Hoe een dak isoleren
Er zijn verschillende manieren om een niet-geïsoleerd schuin dak te isoleren, bij platte daken is dat anders. In specifieke gevallen kun je dakisolatie beter overlaten aan een professioneel bedrijf. Enkele aandachtspunten voor een goede dakisolatie:
Dampremmende folie
Meteen na het isoleren moet de isolatie aan de onderzijde (de warme zijde) luchtdicht afgewerkt worden met een dampremmende folie. Een goede luchtdichtheid resulteert in minder warmteverliezen en een lager risico op vochtproblemen. Sommige isolatieproducten zijn reeds voorzien van een dampscherm. Kijk altijd de plaatsings- voorschriften van de fabrikant na.
Onderdak
Een onderdak is noodzakelijk om dakisolatie correct te plaatsen. Kun je de dakpannen of leien zien in je zolder, betekent dat dat er geen onderdak aanwezig is. Dit betekent dat de dakpannen eraf moeten om een nieuw onderdak te kunnen plaatsen. In dat geval is een sarkingdak (langs de buitenzij- de isoleren) een voor de hand liggende oplossing.
Als het onderdak er uitziet als een grijsbruine stijve plaat van een drietal millimeter bestaat de kans dat het een asbestcementproduct is. Laat dat controleren en zo nodig verwijderen.
Manieren om een dak te isoleren
Binnenkant van een hellend (schuin) dak isoleren
Een schuin dak kun je aan de binnenkant isoleren. Het is een werk dat je zelf goed kunt doen volgens de regels van de kunst. Dit is de goedkoopste oplossing, omdat de dakbedekking niet verwijderd moet worden. Tevens biedt het de mogelijkheid om je dak meteen een nieuwe look te geven aan de binnenkant (bv. met gipsplaten + afwerking). Er is extra aandacht nodig voor de overgang van de dak- naar de muurisolatie.
Buitenkant van een hellend (schuin) dak isoleren (Sarkingdak)
Het zogenaamde Sarkingdak is een werk voor een dakwerker. Sarking is een uitvoeringswijze en geen merknaam. Bij toepassing van een sarkingdak kan de bestaande binnenafwerking behouden blijven. De dakbedekking wordt verwijderd. Op de kepers komt (eventueel) een draagplaat, dampscherm, isolatie, onderdak, tengellatten, panlatten en de nieuwe dakbedekking. Door de isolatie wordt het dak hoger.
Omdat er bovenop de kepers wordt geïsoleerd kan er gewerkt worden met stijve isolatieplaat, type PUR, PIR, resol. Die isoleren een stuk beter dan glaswol of rotswol. Daardoor kan de meerdikte op het dak beperkt worden en toch een degelijke isolatiegraad gerealiseerd worden.
Dakvlakramen schuiven mee op naar buiten. Alle aansluitingen op het nieuwe dak moeten zorgvuldig uitgevoerd worden. Bij het (her)plaatsen van de dakvlakramen en de afwerking laat je het dampscherm netjes aansluiten op de dakvlakramen.
Er zijn panelen op de markt die alles combineren: afwerklaag binnen, dampscherm, isolatie, onderdak en panlatten. De panlatten zijn in dat geval uitgewerkt in metaal en geperforeerd zodat vocht dat door de dakbedekking waait toch naar de dakvoet kan afgevoerd worden.
Buitenkant van een plat dak isoleren
Een plat dak kan het beste aan de bovenkant geïsoleerd worden. Isolatie aan de onderkant geeft een groot risico op condens. Dat kan dan weer aanleiding geven tot rottend hout in je dak of schimmelvorming.
De opbouw van een degelijk plat dak is:
1. draagstructuur
2. hellingsbeton + plaatmateriaal
3. dampscherm
4. isolatielaag
5. dakdichting
Op de dakbedekking kan een ballastlaag voorzien worden die verhindert dat de dakbedekking zou kunnen wegwaaien maar met een verkleefde dakdichting is dat niet nodig. Systemen met ballast kunnen wel losliggend geplaatst worden wat een latere demontage mogelijk maakt.
Binnenkant van een plat dak isoleren (koud dak)
Een koud dak is een platdakopbouw waarbij de isolatie onder de draagstructuur zit. Ofwel onder de betonnen draagvloer of tussen de houten kepers bij een houten dakopbouw. Dat wordt in de meeste handboeken bouwfysica afgeraden omwille van het reëel condensgevaar.
De enige manier waarop het wel kan is het aanbrengen van een perfect dampscherm, deskundig afgekleefd en afgekit.
In passiefbouw wordt dit wel gebruikt maar daar is de aandacht voor luchtdichting ook heel groot zodat ze ervan uitgaan dat het dampscherm ook perfect wordt aangebracht:
Zie daarvoor de houtbouwdetails, de gekleurde versie onderaan de pagina en de bijhorende opmerkingen over het perfect uit te voeren dampscherm.
Bij het WTCB (wetenschappelijk technisch centrum voor de bouwnijverheid) noemen ze dat een compactdak, met dezelfde opmerking over het dampscherm.
Het dampscherm moet ook van het type hygro-gereguleerd zijn om de constructie toe te laten naar onder uit te dampen in de zomerperiode. Naar boven is niet mogelijk omdat de dakdichting van het platte dak zelf ook dampdicht is.
Omkeerdak: een bijzondere manier om een plat dak te isoleren
Een wat afwijkend systeem is het omkeerdak. Dat kan toegepast worden wanneer de bestaande dakbedekking nog in goede staat is en voldoende vlak ligt. Op de dakbedekking wordt een waterbestendige isolatieplaat geplaatst.
Hiervoor kun je enkel geëxtrudeerde polystyreenplaat (XPS) gebruiken.
Om te beletten dat de isolatie kan opwaaien wordt die verzwaard met ballast. Dat hoeft niet over de hele oppervlakte te zijn. Dat kan een klassieke ballastlaag in rolgrind zijn maar ook stoeptegels of zelfs zandzakken kunnen daarvoor gebruikt worden. Als er PV-panelen op het platte dak geplaats worden of aanwezig zijn, zijn die gemonteerd op een draagstoel. Om te beletten dat die PV-panelen kunnen wegwaaien worden die ook verzwaard. Je kunt de installatie PV-panelen dus ook beschouwen als een degelijke ballastlaag. Je moet wel opletten dat alle isolatieplaten zo wel voldoende voorzien zijn van een ballastlaag.
Zoldervloer of plafond isoleren
Deze vorm van isoleren is ideaal als je de zolder niet als woon- werk- of slaapruimte gebruikt. Een andere voorwaarde is dat je de zolder met een luik of deur kunt afsluiten. Je hebt minder materiaal nodig dan bij isolatie van het schuine dak aan de binnenkant én het is eenvoudiger zelf te doen.
Als je een open zolder hebt die niet met een deur of luik afgesloten kan worden, heeft isolatie van de zoldervloer minder zin. Je moet in dat geval de binnen-
of buitenkant van het dak isoleren of de toegang tot de zolder gaan afsluiten. Dat kan met een luik of door op de zolder een lichte geïsoleerde wandconstructie + deur rond de trapopening te bouwen.
De premieregeling geldt zowel voor zoldervloerisolatie als dakisolatie. Wil je de zolder toch nog gebruiken voor het stapelen van een paar dingen kies je voor drukvaste stijve isolatieplaat.
Veelgestelde vragen
Heb ik al dakisolatie?
Meer dan 80% van de woningen heeft al een geïsoleerd dak, maar de meeste zijn slecht tot matig geïsoleerd. Een dakisolatie van minimaal 15 cm wordt warm aanbevolen. Dakisolatie aan de binnen- of buitenkant van een dak kan eigenlijk altijd.
Bouwjaar van je woning
Het bouwjaar van je woning kan je al een eerste indicatie geven of het dak van je woning geïsoleerd is of niet:
- Huizen van voor 1976 hebben bij de bouw geen dakisolatie gekregen. Het is waarschijnlijk dat er in de loop der jaren wel dakisolatie is gekomen, bijvoorbeeld omdat de zolder tot werk- of slaapkamer werd verbouwd.
- Huizen gebouwd tot en met 2005 hebben tijdens de bouw matige dakisolatie gekregen. Misschien is naderhand de isolatie van het dak wel verbeterd.
- Huizen gebouwd vanaf 2006 zijn EPB-plichtig. Is jouw huis na 2014 gebouwd? Dan is het dak voldoende geïsoleerd. Je hoeft er niets aan te doen.
Dakisolatie is meestal lastig te zien. Het is vaak weggewerkt achter (gips)platen of bij een plat dak achter het plafond.
Aan de binnenkant van het dak
- Een omkeerdak bij een plat dak is een vrij recente uitvoering. En dat is de enige uitvoering waar je de isolatie kunt zien.
- Bij een plat dak met houten constructie is er vaak geïsoleerd tussen de balken. Dit is een koud dak dat gemakkelijk aanleiding geeft tot condens. En vaak is het dampscherm dan ook nog niet 100 % correct afgewerkt. Verbeter dit door bijkomend bovenop het dak te isoleren.
- Bij een hellend dak kan het isolatiemateriaal aan de binnen- of buitenkant zijn. Aan de binnenkant is het isolatiemateriaal vaak goed zichtbaar, omdat het tegen het onderdak is geplaatst.
Aan de buitenkant van het dak
- Een sarkingdak is ook een recente ontwikkeling. Dan zit er minstens 10 cm isolatie bovenop de kepers. Aan dakvlakramen kun je de dikte gaan inschatten. De standaard maat van kepers is ± 7 cm, van gordingen is dat 18 of 23 cm.
- Als de zolderruimte afgewerkt is tegen de kepers (en je de gordingen dus nog ziet), zit er maximaal 7 cm isolatie, wat onvoldoende is.
Kan dakisolatie ook bij mij
Dakisolatie aan de binnen- of buitenkant van het dak kan eigenlijk altijd.
Waar moet ik op letten bij het aanvragen van een offerte voor dakisolatie
Vraag meerdere offertes aan en laat onder meer checken of je dak nog goed is of binnen een paar jaar vervangen moet worden. Dat gaat zowel over de dakdichting als de draagstructuur.
Indien er asbest op het dak ligt, zorg voor een zorgvuldige en veilige verwijdering.
Wat kost dakisolatie
- Dakisolatie langs de binnenzijde: richtprijs 60 euro/m²
- Dakisolatie aan de buitenzijde (sarkingdak) : richtprijs 150 euro /m²
- Isolatie op een plat dak: richtprijs 100 euro/m²
Wat levert het op?
Extra comfort: een warm dak in de winter, een koel dak in de zomer.
Sinds 2015 geldt in Vlaanderen een minimumnorm voor dakisolatie, R-waarde van 0.75m²K/W. Sinds 2020 kan het ontbreken van dakisolatie aanleiding geven tot ongeschikt verklaren van de woning.
Heb je nog vragen?
Of heb je nood aan persoonlijk advies of begeleiding?